In Nederland staan wij bekend om ons poldermodel. Of zoals oud-president Bill Clinton het ooit noemde de derde weg. Bij grote veranderingen in regel-of wetgevingen worden alle betrokken partijen gehoord. Zo was het ook niet anders met de totstandkoming van de gloednieuwe wet Straffen en Beschermen van minister Dekker, welk vorig jaar is ingegaan. Intern hebben beleidsmakers, wetenschappers en topambtenaren hun licht over de plannen laten schijnen. Extern waren dat onder andere De Raad voor de Rechtspraak, De Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdrecht, de advocatuur en De Raad van Staten. Zo zijn er in de aanloop van de wet de meest uiteenlopende visies en voorspellingen gedeeld vanuit verschillende perspectieven en belangen. Wat een groot goed is in Nederland. Iedereen wordt gehoord en het parlement stemt vervolgens over de wet.
Een mooi proces om te zien, behalve dat wij één stem missen in de totstandkoming van deze wet. De stem van degene voor wie deze wet van toepassing is: de gedetineerden en ex-gedetineerden zelf. Er is over hen gesproken en in sommige gevallen namens hen, maar er was geen gesprek mét hen. Het benutten van het unieke perspectief van ervaringsdeskundigen wordt in steeds meer sectoren gedaan, met namen in de formele en informele zorg. Ook in het gevangeniswezen is hier een begin in gemaakt, zo wordt nu en dan een ervaringsdeskundige – zoals mijzelf – gevraagd om zijn persoonlijke verhaal te delen met de professionals. Van een echte dialoog tussen de doelgroep en de professionals is echter nog geen sprake. De totstandkoming van deze wet is hier een krachtig voorbeeld van.
Deze nieuwe wet betekent strengere criteria, complexere trajecten en versoberingen van vrijheden en hebben als effect dat het minder aantrekkelijk is voor een gedetineerde om überhaupt te werken aan zijn/haar re-integratie. Verder levert het een extra caseload en werkdruk op voor de professional, die het al moeilijk heeft. Een ontwikkeling die niet in het belang is van de gedetineerde, de professional en de samenleving in het algemeen.
Als een reactie op de zorgen en complexiteit die de wet Straffen en Beschermen heeft op (ex-)gedetineerden en professionals en het gemis van de cruciale stem van de doelgroep zelf in het proces hebben wij als ervaringsdeskundigen het initiatief De Nationale Conferentie Gevangeniswezen opgezet. Door ervaringsdeskundigen en professionals die vinden dat het anders kan en moet. Niet uit protest, maar vanuit een constructieve houding om het gezamenlijk beter te doen. Om dit te doen hebben we een vorm nodig. Een vorm welke de dialoog aanwakkert en iedereen op scherp houdt. Hoe wij dit voor ons zien, vertellen we tijdens de openingstoespraak.
Tijdens de openingstoespraak komen ervaringsdeskundigen Khalil, Alexandro en Oswaldo aan het woord om u welkom te heten en te vertellen waarom de Nationale Conferentie Gevangenwezen van belang is.
